Z życiem emocjonalnym człowieka nierozerwanie związane jest odczuwanie strachu i lęku. Zna je każdy z nas i z pewnością nikt nie uzna ich za coś niezwykłego. Kiedy jednak lęk uniemożliwia prawidłowe funkcjonowanie – utrudnia życie zawodowe, społeczne, rodzinne – mówimy o zaburzeniach lękowych. Uporać można się z nimi z pomocą psychoterapeuty.
Jeszcze strach czy już lęk?
Pojęć tych większość z nas używa wymiennie. Tymczasem okazuje się, że ich znaczenie jest zupełnie inne. Strach to reakcja pojawiająca się w odpowiedzi na niebezpieczeństwo realne i bardzo konkretne. Jest to absolutnie naturalna reakcja, która kształtowała się w toku ewolucji przez miliony lat. Lęk pojawia się z kolei mimo braku realnego zagrożenia. Trudno więc wskazać konkretną przyczynę jego pojawienia się. Często opisywany jest jako nieprzyjemny niepokój. O ile natężeniu lęku nie jest zbyt duże, problem nie istnieje. Gorzej, kiedy lęk wpływa dezorganizująco na zachowanie. Postaci lęku może być wiele. Może on przyjmować formę niepokoju, ataku paniki, obawy przed różnymi wydarzeniami, na przykład przed śmiercią. Biorąc pod uwagę rodzaj lęku, wyróżnia się różne formy zaburzeń lękowych.
Fobia
W tym przypadku pojawia się lęk przed sytuacjami bądź przedmiotami, które oceniane są przez daną osobę jako zagrażające i niebezpieczne. Osoba doświadczająca takiego lęku unika tego, co w jej ocenie jej zagraża. W efekcie jej codzienne funkcjonowanie jest istotnie utrudnione. W tym przypadku możemy mówić o fobiach specyficznych oraz społecznych. Do tych pierwszych zalicza się między innymi strach przed pająkami oraz wysokością. W przypadku fobii społecznej źródłem lęku są inni ludzie.
Lęk uogólniony
W tym wypadku lęk nie ma postaci ataku, który trwa w ściśle określonym czasie. Lęk towarzyszy osobie niemalże cały czas. Większość dni w miesiącu przepełniona jest lękiem. Jeśli stan taki trwa przynajmniej sześć miesięcy, rozpoznawane są uogólnione zaburzenia lękowe. Typowa jest wzmożona czujność, napięcie, rozdrażnienie, nieustanne przekonanie, że na pewno wydarzy się coś złego. Pojawia się napięcie mięśni, kłopoty ze snem, wzmożona męczliwość.
Zaburzenia lękowe można naprawdę skutecznie leczyć. Trzeba pamiętać, że przyjęty sposób postępowania jest uzależniony od rodzaju odczuwanego lęku, doświadczanych przez osobę trudności oraz tego, co chce ona osiągnąć. W niektórych przypadkach leczenie nerwic polega na zmianie trybu życia, w innych nie obejdzie się bez profesjonalnego wsparcia psychoterapeuty, a nierzadko również psychiatry. Podkreślić należy jedno: zaburzenia lękowe nie są czymś, czego należałoby się wstydzić.
